کد مطلب:2617 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

لطفاً عبارت وعد الله الصابرين المخرج مما يكرهون و الرزق من حيث لا يحتسبون جعلنا الله و اياكم من الذين لا خوف عليهم و لا هم يحزنون را ترجمه كنيد.

واژه شيطان اسم خاص براي ابليس نيست، بلكه مفهومي عام دارد كه شامل هر موجود متمرد و طغيانگر و خراب كار ميشود، خواه از جن باشد يا از انسانها. پس ممكن است انساني شيطان باشد، اما اسم خاص شيطاني كه از جنس آتش آفريده شده، ابليس است. ابليس از آتش آفريده شده و از جنس جن است.

ابليسي گفت: خلقتني من نار و خلقته من طين(1)؛ خدايا! تو مرا از آتش آفريدي و انسان را از گل.

در آيه ديگر فرمود: خلق الانسان من صلصال كالفجار و خلق الجان من مارج من نار؛(2) خدا انسان را از گل خشك آفريد و جنيان را از شعلهاي از آتش خلق كرد.

بنابراين ابليس كه به او شيطان گفته ميشود، از جن است و جن از آتش آفريده شده است. آنان اجسام لطيفي دارند كه در برخي از جاها به صورتهاي مختلفي ديده ميشوند، ولي تشخيص آنها براي انسان مشكل است.

علامه طباطبايي (ره) مينويسد: جن طايفهاي از موجودات انند كه حواسما پنهانند و مانند شعور و اراده دارند. كارهاي عجيب و غريب و حركات سريع از قبيل كارهايي كه در داستان سليمان انجام دادند، به ايشان نسبت داده شده و مانندما زندگي و تكليف و مرگ و حشر و نشر دارند.(3)

جن و شيطان موجودات قوي و توانمندي ميباشند. آنان ميتوانند بدنشان را آن چنان كوچك كنند كه از سوراخي رد شوند يا خودشان را آن چنان بزرگ كنند كه مكان وسيعي را اشغال كنند و مانند انسان داراي نفس مجرد هستند.(4)

در مورد تسخير و تسلط بر جن بايد گفت: عدهاي توانستهاند جن و حتي شيطان را مسخر كنند و به استخدام خويش درآورند. مرتاضان و ساحراني بودهاند كه با رياضتهاي مخصوص قادر بر تسلط بر شيطان شدهاند. از قرآن راجع به تسخير جن و شيطان، تنها درباره حضرت سليمان آمده است كه از نعمت هايي كه خدا به آن حضرت عطا كرد، علاوه بر بسياري از بني آدم، جن نيز در اختيار ايشان بود: و حشر لسليمان جنوده من الجن و الانس و الطير فهم يوزعون؛(5) سپاهان سليمان از آن و آدم و پرنده گرد آورده شده و آنان دسته دسته شده بودند.

و من الجن من يعمل بين يديه باذنه(6)؛ برخي از جنها پيش روي او به اجازه پروردگارش كار ميكردند.

از آيات و روايات استفاده ميشود كه جنيان مانند انسانها كافر و مسلمان و شيعه و سني دارند. سورهاي در قرآن به نام جن است و از زبان خود آنان نقل كرده است: و أنا منا المسلمون و منا القاسطون فمن اسلم فاولئك تحرّوا رشداً و اما القاسطون فكانوا لجهنم خطباً؛ برخي از ما مسلمان و برخي منحرف هستند پس آنان كه مسلمان اند، رستگار شدند و اما ظالمان و منحرفان هيزم جهنم اند.

بنابراين آنان مانند انسانها داراي عقايد مختلف بوده و پيامبراني كه براي هدايت انسانها آمدهاند، پيامبر جنيها هم بودند يا لااقل بعضي از آنان پيامبر جنيها بودند، مانند پيامبر اسلام كه هم پيامبر انسانها بود و هم پيامبر جنيها. در سوره احقاف آيه 29 تا 31 ميفرمايد: هنگامي كه گروهي از جن را به سوي تو متوجه ساختيم كه قرآن را بشنوند، وقتي حضور يافتند به يكديگر گفتند: خاموش باشيد و بشنويد و هنگامي كه پايان گرفت به سوي قوم خويش بازگشتند و آنها را بيم دارند.

پي نوشتها:

1 - اعراف (7) آيه 12.

2 - الرحمن (55) آيه 14.

3 - عليرضا تهراني، جن و شيطان، ص 21، با تلخيص.

4 - همان، ص 22.

5 - نمل (27) آيه 17.

6 - سبأ (34) آيه 12.